Wat is het verschil tussen griep en verkoudheid?

Snotteren, hoesten, barstende hoofdpijn en een lamlendig gevoel: we kennen het allemaal wel – zeker in de wintermaanden. Het liefst kruipen we diep onder de wol en laten we ons vertroetelen met een kom kippensoep of een vers kopje thee, een stapel zakdoeken bij de hand. Maar hoe weten we nou of het griep of verkoudheid is? De symptomen lijken op elkaar, dus is het soms lastig het verschil te onderscheiden. Toch is het belangrijk dit te begrijpen, zeker als werkgever. Op die manier kunt u namelijk passende maatregelen nemen om de verspreiding van griep- en verkoudheidsvirussen op de werkvloer te voorkomen en het ziekteverzuim naar beneden te krijgen.

Koutje gevat of griep onder de leden?

Wanneer we ons niet lekker voelen en om de haverklap onze neus moeten snuiten, zijn we al snel geneigd om te denken dat we een griepje te pakken hebben. Logisch, want griep en verkoudheid lijken op elkaar. Het zijn allebei luchtwegaandoeningen die vaak in de herfst, winter en vroege lente voorkomen. Beide zorgen voor vervelende symptomen zoals hoesten, een verstopte neus, hoofdpijn en een ellendig gevoel. Ook zijn griep en verkoudheid besmettelijk¹, zeker in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten, zoals in het openbaar vervoer of op werkplekken waar slecht geventileerd wordt. Toch zijn er belangrijke verschillen tussen griep en verkoudheid. Het onderscheid zit voornamelijk in de soorten virussen die ze veroorzaken, het verloop en de (mogelijke) kans op complicaties.

• Griep wordt veroorzaakt door het influenzavirus². Verkoudheid komt door verschillende soorten verkoudheidsvirussen.
• Griep komt meestal plotseling op, met koude rillingen, spierpijn en vaak hoge koorts. Verkoudheid ontstaat geleidelijker en is milder. Koorts bij verkoudheid komt eigenlijk zelden voor, zeker niet bij volwassenen.
• De naweeën van griep duren over het algemeen langer dan bij verkoudheid. Iemand kan zich nog weken moe en futloos voelen na een stevige griep.
• Een gewone verkoudheid is vrij onschuldig en gaat vanzelf weer over.³
  Griep kan bij sommige mensen ernstiger zijn, zoals ouderen (60+), personen met bepaalde gezondheidsproblemen of een zwakke weerstand.⁴

Wat is verkoudheid?

Verkoudheid is een veel voorkomende, besmettelijke virusinfectie van de bovenste luchtwegen, waarbij de neus, keel en bijholten zijn ontstoken. Het rhinovirus⁵ is de grootste boosdoener, maar er zijn wel 200 verschillende virussen die verkoudheid kunnen veroorzaken, zoals een aantal coronavirussen of het RS-virus.⁶ Dit verklaart waarom u meerdere keren per jaar verkouden kunt worden; uw immuunsysteem bouwt specifieke afweer op tegen elk virus, maar met zoveel verschillende virussen blijft de kans op verkoudheid bestaan.

Symptomen van verkoudheid

Verkoudheidssymptomen treden zo’n 2 tot 3 dagen na de besmetting op, en zijn onder meer:⁷

• Een loopneus, daar begint het vaak mee
• Een verstopte neus, waardoor u minder kunt ruiken en proeven
• Een pijnlijke, rauwe keel
• Veel niezen en hoesten
• Een licht drukkend gevoel op de kaken

Behandeling van verkoudheid

Bij een verkoudheid is uitzieken het devies, want het gaat meestal binnen een week vanzelf over. Om het wat dragelijker te maken is voldoende rust en hydratatie belangrijk, zo kan het lichaam weer herstellen. Stomen boven een kom met heet water en neusdruppels met een zoutoplossing maken u niet sneller beter, maar de klachten kunnen wel tijdelijk verlicht worden.⁸

Wat is griep?

Anders dan bij verkoudheid wordt een griepinfectie veroorzaakt door het influenzavirus. Omdat er echter verschillende typen en subtypen influenza⁹ bestaan die ook nog eens voortdurend evolueren, kunnen we steeds opnieuw de griep krijgen. Dat gebeurt meestal in de wintermaanden. In Nederland noemen we dat de seizoensgriep.

Symptomen van griep

Door griep kan iemand zich flink ellendig voelen. Zo ellendig, dat het moeilijk is om uit bed te komen – alles lijkt pijn te doen. De symptomen van griep treden meestal 2 dagen na besmetting op, maar dat kan variëren van 1 tot 4 dagen.

• Griep begint plotseling met koude rillingen, koorts en spierpijn
• De koorts kan in korte tijd oplopen tot 39 graden of hoger
• Gemiddeld duurt de koorts 3 tot 5 dagen
• Hoofdpijn en spierpijn
• Keelpijn en een droge hoest
• Loopneus/verstopte neus
• Vermoeidheid

Behandeling van griep

Ook bij griep is het vaak een kwestie van goed uitzieken en voldoende rust nemen. Omdat er koorts bij griep komt kijken, is het verstandig om veel water of thee te drinken. Vanwege het zweten kunt u namelijk vocht verliezen en uitdrogen. Bent u zo ziek dat u veel in bed ligt? Ga er toch regelmatig even uit, dat is beter voor uw spieren.¹⁰

Verspreiding griep en verkoudheid voorkomen op het werk

Verkoudheid en griep verspreiden zich door kleine druppeltjes in de lucht, die vrijkomen als iemand die besmet is hoest, niest, of praat. Deze druppeltjes kunnen direct worden ingeademd door anderen, of ze komen terecht op voorwerpen en oppervlakken. De werkplek – bijvoorbeeld een kantoor of een fabriek – is typisch zo’n plek waar mensen dicht op elkaar werken. Daardoor kunnen griep en verkoudheidsvirussen gemakkelijker van persoon tot persoon worden overgedragen. De combinatie van veel mensen in één ruimte, het delen van voorwerpen zoals telefoons of toetsenborden en onvoldoende ventileren draagt bij aan verspreiding van deze virussen.

Hoe kunt u als werkgever de verspreiding van griep en verkoudheid op de werkvloer tegengaan en het ziekteverzuim verminderen? Hier zijn wat praktische tips:

• Hygiëne bevorderen: moedig regelmatig handen wassen aan en zorg voor voldoende handdesinfectiemiddelen op toegankelijke plaatsen en in gemeenschappelijke ruimtes.
• Goed schoonmaken: verhoog de frequentie van schoonmaakroutines, vooral voor oppervlakken die vaak worden aangeraakt zoals deurklinken, liftknoppen en keukenapparatuur​.
• Goed ventileren: goede ventilatie helpt om de lucht schoon te houden en maakt de kans kleiner dat virussen zich verspreiden.
• Voorlichting bieden: deel informatie over hoe griep en verkoudheid zich verspreiden, zodat uw werknemers zichzelf en anderen kunnen beschermen​.
• Kwetsbare medewerkers ondersteunen: kijk goed naar welke collega's misschien meer risico lopen bij griep, zoals ouderen of mensen met bepaalde gezondheidsproblemen. Voor hen is het slim om extra maatregelen te nemen zodat zij veilig kunnen blijven werken.
• Thuisblijven bij klachten: is iemand toch geveld door de griep? Stimuleer hen dan om thuis te blijven en goed uit te rusten. Creëer bovendien een bedrijfscultuur waarbij goed werkgeverschap voorop staat: dat betekent onder meer dat uw mensen niet bang hoeven te zijn voor negatieve gevolgen bij ziekteverzuim.

De griepprik op werk aanbieden?

Natuurlijk is voorkomen beter dan genezen. Een griepprik verkleint de kans op griep of de kans op ernstige klachten als iemand toch griep krijgt. De griepprik beschermt 4 tot 6 maanden.¹¹ De Gezondheidsraad heeft het kabinet geadviseerd om bepaalde groepen werknemers een gratis griepprik aan te laten bieden door hun werkgever.¹²

Lees hier hoe u de griepprik kunt regelen voor uw werknemers.

Let op: hoewel we zorgvuldigheid betrachten bij het samenstellen van onze content, is dit artikel niet bedoeld als medisch advies. Bij gezondheidsklachten of vragen over uw gezondheid, raden we altijd aan contact op te nemen met een gekwalificeerde arts of zorgprofessional. Onze tips en informatie zijn bedoeld ter algemene informatie en mogen niet worden gebruikt als basis voor het nemen van belangrijke medische beslissingen.

NON-2024-00017